[Mách Bạn] Phân Biệt Giữa Cầu Trục Và Cần Trục Rõ Nét Nhất

Cầu trục và cần trục là hai loại máy móc dùng để nâng và dịch chuyển tải trọng trong không gian. Chúng là những thiết bị không thể thiếu trong các ngành công nghiệp như xây dựng, sản xuất, vận tải, kho bãi, v.v. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ sự khác biệt giữa cầu trục và cần trục, cũng như các tiêu chí để phân loại và lựa chọn chúng. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng hiểu rõ hơn về cầu trục và cần trục, cũng như so sánh và đánh giá ưu nhược điểm của chúng trong các tình huống khác nhau.

Sự khác biệt về cấu trúc chịu lực giữa cầu trục và cần trục

Cấu trúc chịu lực là phần quan trọng nhất của một máy móc nâng hạ, vì nó phải chịu được tải trọng và các tác động bên ngoài. Cầu trục và cần trục có sự khác biệt rõ rệt về cấu trúc chịu lực, dẫn đến các ưu nhược điểm và ứng dụng khác nhau của chúng.

Cầu trục có kết cấu chịu lực của dầm cầu tựa trực tiếp trên đường ray bằng các cụm bánh xe di chuyển. Dầm cầu có thể là dầm đơn hoặc dầm đôi, có hình dạng hộp hoặc chữ I. Dầm cầu có vai trò là đường chạy của xe con hoặc palang, là phần nâng hạ tải trọng. Cầu trục có thể di chuyển theo hai hướng: ngang (theo chiều dọc của dầm cầu) và dọc (theo chiều ngang của dầm cầu). (Tham khảo các loại cầu trục tại https://shmcranes.vn/d/cau-truc)

Cần trục có kết cấu chịu lực của cần nâng được treo từ một khung hoặc một cột. Cần nâng có thể là cần đơn hoặc cần kép, có hình dạng thanh hoặc ống. Cần nâng có vai trò là đường treo của móc hoặc thiết bị mang tải, là phần nâng hạ tải trọng. Cần trục có thể di chuyển theo ba hướng: ngang (theo chiều dọc của cần nâng), dọc (theo chiều ngang của cần nâng) và xoay (quanh tâm của khung hoặc cột). Cấu trúc chịu lực của cần trục được minh họa trong hình sau:

Một số ví dụ về các loại cầu trục và cần trục theo cấu trúc chịu lực là:

- Cầu trục đơn dầm: Là loại cầu trục có một dầm cầu duy nhất, thường được sử dụng cho các tải trọng nhỏ và không gian nhỏ. (Xem thêm tại https://shmcranes.vn/d/cau-truc-dam-don)

- Cầu trục đôi dầm: Là loại cầu trục có hai dầm cầu song song, thường được sử dụng cho các tải trọng lớn và không gian rộng. (Xem thêm tại https://shmcranes.vn/d/cau-truc-dam-doi)

- Cầu trục quay: Là loại cầu trục có một dầm cầu được gắn với một khung quay, cho phép di chuyển theo hướng xoay. (Xem thêm tại https://shmcranes.vn/d/cau-truc-xoay)

- Cần trục bánh xích: Là loại cần trục có một hoặc hai bánh xích để di chuyển, thường được sử dụng trong các công trình xây dựng.

- Cần trục bánh lốp: Là loại cần trục có nhiều bánh lốp để di chuyển, thường được sử dụng trong các cảng biển hoặc vận tải.

- Cần trục tháp: Là loại cần trục có một cột cao và một cần nâng dài, thường được sử dụng trong các công trình xây dựng cao tầng.

Các tiêu chí phân loại cầu trục và cần trục

Ngoài cấu trúc chịu lực, cầu trục và cần trục còn có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm kỹ thuật, chức năng và ứng dụng của chúng. Một số tiêu chí phổ biến để phân loại cầu trục và cần trục là:

• Sức nâng: Là khả năng nâng được tải trọng tối đa của cầu trục hoặc cần trục. Sức nâng thường được đo bằng đơn vị tấn hoặc kg. Sức nâng phụ thuộc vào kích thước, chất liệu và thiết kế của các bộ phận chịu lực, như dầm cầu, cần nâng, móc treo, v.v. Cầu trục và cần trục có sức nâng khác nhau, từ vài tấn đến hàng trăm tấn. Ví dụ: Cầu trục đơn dầm có sức nâng từ 0.5 tấn đến 10 tấn, cầu trục đôi dầm có sức nâng từ 10 tấn đến 500 tấn, cần trục bánh xích có sức nâng từ 4 tấn đến 250 tấn, v.v.
• Số dầm: Là số lượng dầm chính của cầu trục. Số dầm ảnh hưởng đến khả năng chịu lực, diện tích bao phủ và chiều cao treo của cầu trục. Có hai loại cầu trục theo số dầm là: Cầu trục đơn dầm (có một dầm chính) và cầu trục đôi dầm (có hai dầm chính song song). Cầu trục đơn dầm thường được sử dụng cho các tải trọng nhỏ và không gian nhỏ, còn cầu trục đôi dầm thường được sử dụng cho các tải trọng lớn và không gian rộng.
• Số móc treo: Là số lượng móc treo hoặc thiết bị mang tải khác được gắn với xe con hoặc palang của cầu trục hoặc cần trục. Số móc treo ảnh hưởng đến khả năng nâng hạ, di chuyển và xếp hàng hóa của thiết bị. Có hai loại thiết bị theo số móc treo là: Thiết bị một móc (chỉ có một móc treo) và thiết bị hai móc (có hai móc treo). Thiết bị một móc thường được sử dụng cho các hàng hóa có kích thước nhỏ hoặc giống nhau, còn thiết bị hai móc thường được sử dụng cho các hàng hóa có kích thước lớn hoặc khác nhau.
• Kiểu điều khiển: Là cách thức vận hành và điều khiển cầu trục hoặc cần trục. Kiểu điều khiển ảnh hưởng đến tính linh hoạt, an toàn và hiệu quả của thiết bị. Có ba loại thiết bị theo kiểu điều khiển là: Thiết bị dẫn động bằng tay (hoạt động thông qua hệ thống đĩa xích kéo tay), thiết bị dẫn động bằng điện (hoạt động thông qua hệ thống động cơ điện và bảng điều khiển) và thiết bị dẫn động bằng thủy lực (hoạt động thông qua hệ thống bơm, xi lanh và van thủy lực).
• Nguồn điện: Là nguồn cung cấp năng lượng cho cầu trục hoặc cần trục. Nguồn điện ảnh hưởng đến khả năng hoạt động, tiết kiệm và thân thiện với môi trường của thiết bị. Có hai loại thiết bị theo nguồn điện là: Thiết bị sử dụng điện lưới (kết nối với nguồn điện 220V hoặc 380V) và thiết bị sử dụng pin (kết nối với nguồn pin sạc). Thiết bị sử dụng điện lưới thường có công suất lớn hơn, nhưng cũng phụ thuộc vào tình trạng của lưới điện. Thiết bị sử dụng pin thường có công suất nhỏ hơn, nhưng cũng có thể hoạt động ở những nơi không có điện lưới.
  

Sự so sánh và đánh giá ưu nhược điểm của cầu trục và cần trục

Cầu trục và cần trục có những ưu nhược điểm riêng biệt, tùy thuộc vào các yếu tố như không gian lắp đặt, chi phí, hiệu quả, an toàn, bảo trì, v.v. Dưới đây là một số sự so sánh và đánh giá giữa cầu trục và cần trục theo các yếu tố này:

• Không gian lắp đặt: Là diện tích và chiều cao cần thiết để lắp đặt và hoạt động cầu trục hoặc cần trục. Cầu trục thường yêu cầu không gian lắp đặt rộng hơn và cao hơn so với cần trục, vì cầu trục phải có đường ray để di chuyển và dầm cầu để treo xe con hoặc palang. Cần trục thường yêu cầu không gian lắp đặt nhỏ hơn và thấp hơn so với cầu trục, vì cần trục có thể di chuyển bằng bánh xích hoặc bánh lốp và chỉ có một cột hoặc khung để treo cần nâng.
• Chi phí: Là tổng số tiền phải bỏ ra để mua, lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng cầu trục hoặc cần trục. Cầu trục thường có chi phí cao hơn so với cần trục, vì cầu trục có kết cấu phức tạp hơn, yêu cầu nhiều vật liệu hơn và tiêu tốn nhiều điện năng hơn. Cần trục thường có chi phí thấp hơn so với cầu trục, vì cần trục có kết cấu đơn giản hơn, yêu cầu ít vật liệu hơn và tiết kiệm nhiều điện năng hơn.
• Hiệu quả: Là khả năng hoàn thành công việc nhanh chóng và chính xác của cầu trục hoặc cần trục. Cầu trục và cần trục có hiệu quả khác nhau, tùy thuộc vào loại hàng hóa, tải trọng, khoảng cách và độ cao nâng hạ. Cầu trục thường có hiệu quả cao hơn so với cần trục khi nâng hạ các hàng hóa có kích thước nhỏ hoặc giống nhau, có tải trọng nhỏ hoặc trung bình, có khoảng cách ngắn hoặc trung bình và có độ cao thấp hoặc trung bình. Cần trục thường có hiệu quả cao hơn so với cầu trục khi nâng hạ các hàng hóa có kích thước lớn hoặc khác nhau, có tải trọng lớn hoặc rất lớn, có khoảng cách dài hoặc rất dài và có độ cao cao hoặc rất cao.
• An toàn: Là mức độ bảo vệ người và vật khỏi các rủi ro và tai nạn khi sử dụng cầu trục hoặc cần trục. Cầu trục và cần trục có mức độ an toàn khác nhau, tùy thuộc vào thiết kế, chất lượng và điều kiện làm việc của chúng. Cầu trục thường có mức độ an toàn cao hơn so với cần trục khi làm việc trong nhà xưởng, nhà máy, kho hàng hoặc các nơi có không gian rộng và có đường ray sẵn. Cần trục thường có mức độ an toàn thấp hơn so với cầu trục khi làm việc ngoài trời, ở các công trình xây dựng, cảng biển hoặc các nơi có không gian hạn chế và không có đường ray.
• Bảo trì: Là công việc kiểm tra, sửa chữa và thay thế các bộ phận của cầu trục hoặc cần trục để duy trì hoạt động bình thường của chúng. Cầu trục và cần trục có mức độ bảo dưỡng khác nhau, tùy thuộc vào số lượng, loại và tuổi thọ của các bộ phận chịu lực, dẫn động và điều khiển. Cầu trục thường có mức độ bảo dưỡng cao hơn so với cần trục, vì cầu trục có nhiều bộ phận hơn, như dầm cầu, xe con, palang, bánh xe, động cơ, v.v. Cần trục thường có mức độ bảo dưỡng thấp hơn so với cầu trục, vì cần trục có ít bộ phận hơn, như cần nâng, móc treo, bơm, xi lanh, v.v.

Cầu trục và cần trục cũng có ưu nhược điểm riêng biệt, tùy thuộc vào các yếu tố như không gian lắp đặt, chi phí, hiệu quả, an toàn, bảo dưỡng, v.v.  vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cầu trục và cần trục, cũng như so sánh và đánh giá ưu nhược điểm của chúng trong các tình huống khác nhau.

Bài viết liên quan

Quy Định An Toàn Khi Vận Hành Cầu Trục Chi Tiết & Đúng Chuẩn. https://twitter.com/shmcrane/status/1685846935712960512

[Mách Bạn] 7+ Phần Mềm Tính Toán Kết Cấu Thép Cầu Trục. https://www.pinterest.com/pin/874824296351304851

[Tìm Hiểu] Về Kết Cấu Thép Cầu Trục Chi Tiết & Chính Xác Nhất. https://gab.com/shmcranes/posts/110795408561995624

Cẩu Trục Tự Chế: Rủi Ro và Hạn Chế Trong Ngành Công Nghiệp Nâng Hàng. https://gettr.com/post/p2mmjie18a4

‍